به گزارش مشرق، چندان دور نیست شبی که روحانی به صداوسیما آمد و گفت: «چنان رونق اقتصادی ایجاد می‌کنیم که مردم به یارانه ۴۵هزار تومانی اصلاً احتیاج نداشته باشند.» حالا نه تنها نیاز مردم به این یارانه که از محل افزایش قیمت بنزین و حامل‌های انرژی تأمین می‌شود، برطرف نشده است بلکه دولت در یک اقدام شیک دست در جیب مردم می‌کند و قیمت بنزین را دوباره افزایش می‌دهد تا نشان دهد چنان رکود اقتصادی ایجاد شده است که مردم به عنوان «منبع درآمدی» در نظر گرفته شده‌اند. 

 پس از ارائه لایحه بودجه سال ۹۷ به مجلس شورای اسلامی که نخستین برنامه اقتصادی دولت دوازدهم برای اداره امور کشور است، جزئیاتی از برنامه مالی دولت منتشر شد که چند ویژگی مهم را برجسته کرد. یکی از این موارد حذف نیمی از مردم ایران از یارانه‌بگیران است که ۳۰ میلیون نفر یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی را دریافت نخواهند کرد تا بدون رونق اقتصادی همه‌چیز به سود دولت تمام شود. چند هفته پیش از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی یارانه کسانی که قطع شده بود هم برقرار و پس از انتخابات دوباره قطع شد. همان روزها که نسبت به این موضوع اعتراض شد، گفتند دولت یارانه کسی را قطع نخواهد کرد اما حالا حذف ۳۰میلیون نفر کلید خورده است که در ازای آن، قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد. 

بنزین و افزایش قیمت

روز گذشته بود که یکی از روزنامه‌های همراه با دولت، از بنزین هزار و ۵۰۰ تومانی خبر داد که از سوی شرکت ملی پالایش و پخش تکذیب شد، فارغ از اینکه وزیر نفت در مجلس از افزایش قیمت بنزین سخن گفت. زنگنه در مجلس گفت: «افزایش قیمت بنزین در بودجه سال ۹۷ دیده شده است، اینکه چه زمانی و چگونه افزایش قیمت بنزین اعمال شود، هنوز مشخص نیست.»

این در حالی است که عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی و معاونش که از دوستان بسیار نزدیک زنگنه هستند، طی هفته‌های گذشته بارها از لزوم افزایش قیمت بنزین برای کاستن از حجم کشته‌های جاده‌ای خبر داده بودند. آخوندی و معاونش تأکید کرده بودند با بنزین ارزان از حجم سفرهای برون‌شهری کاسته نخواهد شد و به تبع آن میزان کشته‌های جاده‌ای به قوت خود باقی است!

این توجیه زمینه‌ساز افزایش قیمت بنزین بود که حالا صدای آن به‌طور رسمی بلند شده است. سناریوهایی جدی برای افزایش قیمت بنزین در نظر گرفته شده که اگر اجرایی شود قیمت بنزین بین هزار و ۴۰۰ تا هزار و ۷۰۰ تومان خواهد بود. بنزینی که دولت یازدهم با بهای ۴۰۰ تومان در هر لیتر تحویل گرفت و بعد از دو برابر کردن آن به فکر چهار برابر کردن آن است. از سوی دیگر قیمت گازوئیل هم روندی افزایشی خواهد داشت و به احتمال فراوان ۴۰۰ تومان خواهد بود، زیرا دولت در لایحه بودجه خود حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده است. 

اثر روانی گرانی بنزین شدید است

با وجود اینکه نقش گازوئیل در افزایش قیمت‌ها بسیار جدی‌تر از افزایش قیمت بنزین است اما با توجه به «انتظار تورمی» بنزین و اهمیت آن در همه بخش‌های جامعه، باید منتظر ورود موج افزایش قیمت‌ها در همه بخش‌ها به دلیل رشد هزینه حمل و نقل بود. در واقع واکنش مردم و بخش‌های اقتصادی کشور از خرد تا کلان به افزایش قیمت بنزین بسیار شدیدتر و آنی‌تر از قیمت گازوئیل خواهد بود. 

بنزین برای مردم کشور یک کالای استراتژیک محسوب می‌شود و از همین منظر، کشش قیمتی کالاهای دیگر به آن دامنه وسیع‌تر می‌بخشد و به‌طور قطع موجب گرانی خواهد شد که فرصت خوبی برای دولتی است که حساب ویژه‌ای روی جیب مردم باز کرده است. با افزایش هر ۱۰۰تومان قیمت بنزین به ازای هر لیتر و همچنین با توجه به مصرف ۸۰میلیون لیتری بنزین کشور، درآمد دولت ۳هزار میلیارد تومان افزایش پیدا خواهد کرد که رقم بزرگی برای تأمین نیازهای دولت و هزینه‌های آن خواهد بود. مثلاً اگر قیمت بنزین ۵۰۰ تومان افزایش یابد به درآمد دولت ۱۵هزار میلیارد تومان افزوده خواهد شد. 

افزایش قیمت برق

در کنار افزایش قیمت بنزین و گازوئیل، افزایش قیمت برق هم مطرح شد و به همان دلیلی که پیشتر مورد اشاره قرار گرفت، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در پاسخ به این سؤال که وزارت نیرو برای قیمت برق چه میزان رشد را پیشنهاد داده است، گفت: متوسط فروش برق ۶۷تومان و قیمت تمام‌شده برق بدون محاسبه سوخت در حال حاضر بیش از ۱۰۰تومان است اما به هر حال سازمان برنامه‌وبودجه عدد بالای ۹۰تومان را برای قیمت تمام شده برق پذیرفته که قابلیت وجودی دارد، بنابراین فاصله بین این دو عدد باید به گونه‌ای جبران و تأمین شود.

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، در پاسخ به این سؤال که معمولاً حدود دو ماه بعد از ارائه لایحه از سوی دولت به مجلس قیمت حامل‌های انرژی، آب و برق نیز از سوی دولت تعیین و اعلام می‌شود، گفت: اگر دولت تصمیم بگیرد و به جمع‌بندی برسد بله، این احتمال وجود دارد که در این مدت اعلام شود. از سوی دیگر، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر نیرو با اشاره به اینکه براساس لایحه بودجه ۹۷ از هر کیلووات ساعت برق مصرفی ۶۰ریال عوارض دریافت خواهد شد، گفت: پیشنهادات خوبی برای کاهش بدهی‌های وزارت نیرو به پیمانکاران در بودجه ۹۷ گنجانده شده است، این به این معناست که دولت برای تسویه حساب با پیمانکاران خود روی جیب مردم حساب باز کرده و این مردم هستند که باید پول پیمانکاران را پرداخت کنند آن هم مردمی که ۳۰میلیون نفر آنها دیگر یارانه نخواهند گرفت!

همه اینها به کنار، افزایش درآمدهای مالیاتی است که با کاهش درآمدهای نفتی همراه شده و دولت در حالی روی افزایش مالیات‌ها تأکید دارد که رکود مهم‌ترین مشکل اقتصاد کشور است، ولی از آنجا که هزینه‌های جاری دولت باید تأمین شود، بهترین راهکار افزایش قیمت ‌حامل‌های انرژی و به‌تبع آن افزایش بهای کالاهای دیگر است که نشان می‌دهد تدبیر دولت برای امور خود بوده است و نه امور مردم.

دولت به دنبال چک سفیدامضا از مجلس است

اما واکنش مجلس نسبت به این موضوع چیست؟ عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با انتقاد از گرانی ۹ حامل انرژی در سال آینده گفت: تبصره ۱۸ لایحه بودجه ۹۷ به منزله چک سفید امضای مجلس برای دولت در مورد افزایش حامل‌های انرژی تلقی می‌شود و از طرفی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز افزایش قیمت بنزین را خط قرمز نمایندگان مردم دانست. حمیدرضا حاجی‌بابایی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به لایحه بودجه سال ۹۷ کل کشور اظهار داشت: با توجه به عملکرد بودجه سال ۹۶ و عدم تحقق بخش زیادی از درآمدهای امسال که با افزایش تنخواه ۳۶ هزار میلیارد تومانی همراه بوده است، باید در لایحه سال آینده نگاه واقع‌بینانه‌تری به درآمدها وجود داشته باشد. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در مورد تبصره ۱۸ لایحه مبنی بر اینکه صددرصد مابه‌التفاوت منابع حاصل از قیمت حامل‌های انرژی در سال ۹۷ نسبت به ابتدای سال ۹۶ به حساب خاصی نزد خزانه واریز شود، اظهار داشت: به نظر می‌رسد دولت به دنبال افزایش نرخ حامل‌های انرژی بوده و با این تبصره به دنبال مجوز قانونی برای انجام این کار است. 

این نماینده مجلس تأکید کرد: تصویب این تبصره به معنای چک سفید امضای مجلس به دولت خواهد بود و عملاً دست دولت را برای هرگونه افزایش حامل‌های انرژی بازمی‌گذارد. 

حاجی‌بابایی با اشاره به ماده ۳۹ قانون برنامه ششم تصریح کرد: طبق این قانون دولت مجوز افزایش حامل‌های انرژی را دارد و می‌تواند آن را در بودجه‌های سالانه لحاظ کند، به همین منظور نیز دولت چنین پیشنهادی داده است. 

گرانی بنزین خط قرمز مجلس است 

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم با اشاره به افزایش ۲۰ درصدی نرخ حامل‌های انرژی در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۷ دولت گفت: مجلس با افزایش نرخ حامل‌های انرژی مخالف است و افزایش قیمت بنزین خط قرمز نمایندگان مردم است. رحیم زارع افزایش ۲۰درصدی نرخ آب و گازوئیل را طبق لایحه بودجه سال آینده یادآور شد و گفت: ‌افزایش قیمت بنزین خط قرمز نمایندگان مردم است، چون متناسب با افزایش چند برابری سال‌های گذشته آن خدماتی به مردم ارائه نشده است، بر همین اساس این بخش‌های لایحه با یکسری اصلاحات در کمیسیون تلفیق و صحن علنی مجلس مواجه خواهد شد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی درباره میزان تطبیق‌پذیری لایحه بودجه با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز گفت: در دو فصل اشتغال و حمایت از تولید ۵۸ هزار میلیارد تومان از محل منابع بودجه، بانک‌ها و صندوق توسعه ملی تخصیص داده شده که این بخش‌ها منطبق با سیاست اقتصاد مقاومتی است. وی در عین حال خاطر نشان کرد: در جاهایی از لایحه هم برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی عمل شده است، مانند استفاده ۱۲درصدی از سهم صندوق توسعه ملی از جانب دولت که چنین موضوعی به اذن مقام معظم رهبری و مجلس نیاز دارد.

منبع: روزنامه جوان